Krocionóg w domu i ogrodzie? Zobacz, jak wygląda skuteczne zwalczanie tych wijów

Wije – krocionóg w domu – kim jest ten nieproszony gość?

Krocionogi to stawonogi należące do grupy wijów (Myriapoda), co oznacza, że nie są owadami, o czym szerzej powiemy później. Na świecie istnieje tysiące gatunków krocionogów, a te spotykane w Polsce zazwyczaj mają od kilku milimetrów do kilku centymetrów długości. Krocionogi mogą mieć różne rozmiary – od drobnych gatunków żyjących w glebie po imponujący, egzotyczny krocionóg olbrzymi, hodowany czasem w terrariach.

Ich cechą charakterystyczną jest walcowate ciało (lub walcowaty kształt), które składa się z licznych, twardych segmentów (diplosegmentów). Ich nazwa naukowa – Diplopoda – doskonale oddaje ich budowę: niemal każdy segment ma dwie pary nóg (cztery odnóża). Dla porównania, u stonóg każdy segment ma tylko jedną parę. Najczęściej spotykane w Polsce gatunki to m.in. krocionóg czarny oraz krocionóg brunatny.

Skąd się biorą krocionogi w domu i ogrodzie?

Naturalnym środowiskiem życia krocionogów są miejsca ciemne, chłodne i przede wszystkim bardzo wilgotne. Doskonale czują się w próchniczych i wilgotnych glebach, w ściółce leśnej, pod pniami drzew, w kompoście, pod stertami liści czy w wilgotnej ziemi ogrodowej. W ekosystemie są pożyteczne, ponieważ przyspieszają rozkład materii organicznej.

Problem pojawia się, gdy ich środowisko życia ulega drastycznej zmianie lub gdy ich populacja nadmiernie wzrośnie:

1. Zbyt duża susza – gdy na zewnątrz robi się zbyt sucho, krocionogi migrują w poszukiwaniu wilgoci. Często znajdują ją w naszych piwnicach, garażach, a nawet łazienkach czy kuchniach – najczęściej problem dotyczy pomieszczeń na parterze.

2. Zbyt duża wilgoć – paradoksalnie, ulewne deszcze i podtopienia również mogą zmusić je do migracji. Gdy ich naturalne kryjówki w wierzchniej warstwie gleby zostają zalane, szukają schronienia na wyżej położonych, suchszych terenach – czyli na przykład na naszych fundamentach i ścianach domów.

3. Okres rozrodczy i migracje – niektóre gatunki odbywają masowe migracje, często w celach rozrodczych.

Do budynku dostają się przez najmniejsze szczeliny: pęknięcia w fundamentach, nieszczelności wokół rur, pod drzwiami (szczególnie garażowymi) czy przez kratki wentylacyjne.

Stonoga

Krocionogi są często mylone ze stonogami (Pareuropoda), jednak bardzo łatwo je odróżnić. Jak wspomnieliśmy, krocionóg ma cylindryczne ciało, dwie pary krótkich nóg na segment i porusza się powoli. Zaniepokojony, zwija się w spiralę.

Stonoga (Chilopoda), jak na przykład popularna w domach stonoga murowa, to zupełnie inne stworzenie:

• Wygląd – ciało spłaszczone grzbieto-brusznie.
• Nogi – posiada jedną parę nóg na każdym segmencie. Nogi są wyraźnie dłuższe i odchodzą na boki ciała. Ostatnia para nóg jest często wydłużona i skierowana do tyłu.
• Zachowanie – porusza się bardzo szybko, jest aktywnym drapieżnikiem polującym na małe owady, pająki i inne stawonogi.
• Reakcja obronna – ucieka lub potrafi boleśnie ukąsić (posiada szczękonóża z jadem).

Metody zwalczania krocionogów i stonóg

Rozróżnienie to jest kluczowe, ponieważ metody zwalczania krocionogów i stonóg są różne.

• Zwalczanie stonóg – skupia się na redukcji ich bazy pokarmowej (czyli zwalczaniu innych owadów w domu, np. rybików) oraz na dokładnym uszczelnianiu budynku.
• Zwalczanie krocionogów – koncentruje się przede wszystkim na redukcji wilgoci i usunięciu rozkładającej się materii organicznej wokół budynków.

Krocionóg krwawoplamy

Jednym z gatunków, który często odpowiada za masowe inwazje, jest krocionóg krwawoplamy (Ommatoiulus sabulosus). Jest to wij pospolicie występujący w ogrodach i parkach. Charakteryzuje się ciemnym, niemal czarnym ciałem z dwoma wyraźnymi, czerwonymi lub pomarańczowo-żółtymi pasami biegnącymi wzdłuż grzbietu (stąd nazwa „krwawoplamy”). Dorosłe osobniki mogą posiadać imponującą liczbę odnóży, często w przedziale 59-87 par nóg lub nawet 65-97 par nóg.

To właśnie krocionóg krwawoplamy znany jest z odbywania masowych migracji, szczególnie w ciepłych miesiącach (często od maja do września), kiedy to setki osobników potrafią wspinać się po ścianach budynków w poszukiwaniu schronienia lub nowych żerowisk.

Czy krocionogi są groźne? Szkody i zagrożenia

Dobra wiadomość jest taka, że krocionogi nie stanowią bezpośredniego zagrożenia dla człowieka. Nie gryzą, nie żądlą ani nie przenoszą chorób.

Problem z krocionogami ma inny wymiar:

1. Masowe występowanie – największą uciążliwością jest ich liczba. Widok dziesiątek, a czasem setek tych wijów pełzających po podłodze czy ścianach jest po prostu nieprzyjemny i budzi wstręt.

2. Mechanizm obronny – zestresowany lub zgnieciony krocionóg zwija się w spiralę i wydziela ciecz obronną. Jest to mieszanina różnych substancji (m.in. cyjanowodoru i benzochinonów), która ma bardzo nieprzyjemny, migdałowy zapach.

3. Plamy i podrażnienia – wspomniana ciecz może pozostawiać trudne do usunięcia, żółtobrązowe plamy na podłogach, dywanach i ścianach. U osób wrażliwych, kontakt tej substancji ze skórą może wywołać lekkie podrażnienie.

Krocionogi w ogrodzie i uprawach

Choć krocionogi żywią się głównie martwą materią, problem pojawia się, gdy ich populacja gwałtownie wzrasta. W takiej sytuacji krocionogi w ogrodzie stają się poważnymi szkodnikami. Gdy brakuje im martwej materii, zaczynają żerować na żywych roślinach.

Ich ofiarą padają:

• Młode rośliny i ich delikatne korzenie.
• Kiełkujące nasiona i wschodzące siewki.
• Opadłe owoce (np. truskawki), które stykają się z ziemią.
• Organy spichrzowe przechowywane w glebie, jak bulwa ziemniaka czy korzeń marchwi. Krocionogi potrafią drążyć korytarze w bulwach i cebulach, dyskwalifikując je ze spożycia.

Szczególnie narażona jest niejedna uprawa wrażliwych warzyw i kwiatów. Problem nasila się w uprawach pod osłonami (w tunelach foliowych, szklarniach), gdzie panuje wysoka wilgotność i temperatura. Samica krocionoga składa jaja w jamkach w ziemi, z których wylęgają się larwy. Zarówno larwa, jak i dorosłe osobniki mogą niszczyć uprawy. Ponieważ krocionogi żyją od 3 do 5 lat i potrafią zimować głęboko w glebie, ich populacja może narastać przez lata, stając się prawdziwą zmorą dla ogrodników.

Skuteczne zwalczanie – jak pozbyć się krocionogów?

Skuteczne krocionóg zwalczanie opiera się na działaniu dwutorowym: prewencji (zmianie warunków) oraz zwalczaniu bezpośrednim.

Krok 1: Prewencja i zmiana warunków w domu i ogrodzie

To absolutna podstawa, aby pozbyć się krocionogów długofalowo.

Uszczelnienie domu – wypełnij wszystkie pęknięcia w fundamentach, uszczelnij przejścia rur i progi drzwi.

Kontrola wilgoci – kluczowe jest osuszać zawilgocone pomieszczenia (piwnice, sutereny) za pomocą osuszaczy powietrza i dbanie o sprawną wentylację.

Zmiany w otoczeniu domu – to najważniejszy krok.

• Odsuń kompostownik, pryzmy gnijących liści, stare deski i skoszoną trawę jak najdalej od ścian budynku.
• Odsuń ściółkę (np. korę) od fundamentów, tworząc suchy pas (np. ze żwiru).
• Regularnie czyść rynny, aby woda nie lała się po ścianach.
• Nie podlewaj ogrodu wieczorem; rób to rano, by ziemia przeschła do nocy.

Krok 2: Domowe metody zwalczania

Odkurzacz – najprostsza metoda na osobniki, które już weszły do środka. Pamiętaj, by natychmiast wyrzucić worek.

Pułapka – można tworzyć proste pułapki. Wilgotna deska, zwinięta tektura falista lub odwrócona doniczka z wilgotnymi liśćmi zwabią krocionogi. Rano można taką pułapkę zebrać i usunąć szkodniki. Podobnie zadziała przekrojona na pół bulwa ziemniaka, położona miąższem do ziemi. Taka pułapka pomoże ograniczyć lokalną populację w ogrodzie.

Środki na krocionogi – co można zastosować samemu?

Gdy metody mechaniczne i prewencyjne zawodzą, wiele osób sięga po chemię. Na rynku dostępne są różne środki na krocionogi przeznaczone do użytku amatorskiego. Są to zazwyczaj uniwersalne preparaty na owady biegających i pełzających, dostępne w formie sprayu lub proszku do rozsypania.

Można również stosować wspomnianą ziemię okrzemkową, która rozsypana w suchych miejscach tworzy barierę mechaniczną, uszkadzającą pancerze wijów i prowadzącą do ich wyschnięcia.

Preparaty na krocionogi

Wybierając gotowy preparat chemiczny, należy szukać produktów przeznaczonych do zwalczania wijów lub ogólnie – szkodników pełzających. Dostępne są np. preparaty na krocionogi w formie granulatów do rozsypywania wokół budynków, które tworzą barierę. Niektórzy właściciele domów, walcząc z masową inwazją, próbują stosować silne koncentraty, jak np. annihilator extreme no pest®, który jest środkiem owadobójczym o szerokim spektrum działania.

Należy jednak pamiętać, że uniwersalny środek owadobójczy w sprayu, np. przeznaczony do zwalczania owadów latających, będzie całkowicie nieskuteczny. Potrzebny jest silny owadobójczy preparat kontaktowy, który utrzyma się na powierzchni.

Skuteczne środki na krocionogi – kiedy domowe metody zawodzą?

Wykonałeś wszystkie powyższe kroki: uszczelniłeś dom, uruchomiłeś osuszacz i rozsypałeś granulat. Mimo to, każdego ranka znajdujesz w garażu lub piwnicy dziesiątki nowych wijów. Dlaczego?

Domowe sposoby i amatorskie skuteczne środki na krocionogi często okazują się niewystarczające podczas masowej migracji.

• Nie jesteś w stanie uszczelnić domu w 100%.
• Dostępne w sklepach preparaty na krocionogi mają zbyt niskie stężenie substancji czynnej, by powstrzymać setki osobników.
• Problem leży w ogromnej populacji źródłowej w glebie Twojego ogrodu, do której amatorski oprysk na owady nie dociera.

Jeśli problem jest poważny i powraca, potrzebne jest bardziej zdecydowane działanie – profesjonalny oprysk na krocionogi.

Oprysk na krocionogi – Profesjonalne zwalczanie (DDD-Serwis Wrocław)

Gdy domowe metody zawiodły, a Ty masz dość codziennego sprzątania wijów, czas wezwać specjalistów. W DDD-Serwis podchodzimy do problemu kompleksowo. Nasze doświadczenie sięgające 2004 roku nauczyło nas, że walka z krocionogami to przede wszystkim walka na zewnątrz budynku.

Nasze działania opierają się na stworzeniu skutecznej bariery ochronnej:

1. Inspekcja – nasi technicy ocenią sytuację, zidentyfikują główne miejsca bytowania krocionogów w otoczeniu domu (kompost, rabaty, wilgotne miejsca) oraz drogi ich migracji do wnętrza.

2. Profesjonalny oprysk na krocionogi – wykorzystujemy specjalistyczne, silne insektycydy (środki biobójcze) o działaniu kontaktowym i żołądkowym, które nie są dostępne w sprzedaży detalicznej. Stosujemy sprawdzone preparaty, które gwarantują skuteczność.

3. Działanie barierowe – kluczowe jest wykonanie oprysku barierowego (pasowego) na zewnętrznych ścianach fundamentowych budynku (na wysokość ok. 1 metra), wokół okien piwnicznych, drzwi garażowych i innych potencjalnych wejść. Opryskujemy także pas gruntu przylegający bezpośrednio do fundamentów.

4. Skuteczność – taki profesjonalny oprysk na krocionogi działa długofalowo. Tworzy chemiczną zaporę, której krocionogi nie są w stanie przekroczyć. Giną wkrótce po kontakcie z preparatem, zanim zdążą wejść do środka.

Owady

Na koniec warto podkreślić: krocionogi i stonogi to nie owady! Owady (Insecta) charakteryzują się podziałem ciała na trzy części (głowa, tułów, odwłok) i posiadaniem zawsze sześciu nóg. Krocionogi i stonogi należą do wijów (Myriapoda) i mają tych nóg znacznie więcej.

Dlaczego to ważne? Ponieważ niektóre środki owadobójcze mogą działać inaczej na różne grupy stawonogów. Profesjonalna firma DDD dobierze preparat skuteczny właśnie przeciwko wijom.

Zaufaj profesjonalistom z DDD-Serwis

W DDD-Serwis stawiamy na bezpieczeństwo. Stosujemy nowoczesne preparaty, które są bezpieczne dla domowników i zwierząt domowych po wyschnięciu oprysku. Wiemy też, że „czas jest ważną rzeczą” – gwarantujemy szybką interwencję na terenie Wrocławia i całego województwa dolnośląskiego.

Nie ma dla nas szkodnika, z którym nasz kompetentny zespół nie byłby w stanie sobie poradzić. Obsługujemy zarówno klientów indywidualnych, jak i firmy czy instytucje borykające się z tym uciążliwym problemem.

Nie czekaj, aż inwazja krocionogów wymknie się spod kontroli. Skontaktuj się z DDD-Serwis – szybko i skutecznie przywrócimy komfort i bezpieczeństwo w Twoim domu i ogrodzie.